Żurawina
czy furagina?
Zakażenia układu moczowego (ZUM) są jedną z częstszych
przyczyn wizyt pacjentów w aptekach niezależnie od pory roku.
Typowe objawy dla ZUM to pieczenie w okolicy ujścia cewki
moczowej oraz ciągłe parcie na mocz - są na tyle nieprzyjemne,
że pacjenci szukają szybkiej i skutecznej pomocy. W tej sytuacji
pada pytanie - po jaki preparat najlepiej byłoby sięgnąć?
|
Farmaceuta, aby dobrać odpowiedni preparat dla
pacjenta powinien zadać kilka pytań: jak długo
taki stan się utrzymuje i czy nie towarzyszy mu ból
w okolicy lędźwi przy ucisku czy chodzeniu, czy nie występują
gorączka oraz dreszcze. Pozwala to na oszacowanie,
czy dana osoba powinna udać się do lekarza lub czy
może samodzielnie podjąć leczenie. Zwykle stan zapalny,
który trwa 5-7 dni, można wyleczyć bez konieczności
kontaktu z lekarzem.
Terapia
Spośród dostępnych leków możemy wyróżnić te pochodzenia
roślinnego oraz syntetyczne. Leki roślinne,
które stosuje się w leczeniu zakażeń układu moczowego,
to przede wszystkim preparaty zawierające owoce
żurawiny, pietruszkę, liście szałwii, liście i korzeń pokrzywy,
liście mącznicy, kłącze pięciornika, koszyczek
rumianku. Często występują one w gotowych mieszankach
w postaci tabletek, past doustnych lub naparów.
Jeśli chodzi o żurawinę, spotykamy ją w postaci soków,
syropów, tabletek oraz kapsułek. Stosowana już od wielu
pokoleń przy dolegliwościach związanych z układem
moczowym stanowi nieocenioną metodę profilaktyki
oraz leczenia ZUM. Spośród leków syntetycznych dostępnych
bez recepty do najbardziej popularnych należy
furagina lub inaczej furazydyna czy furaginum. Jest to
chemioterapeutyk. Oznacza to, że wykazuje działanie
przeciwbakteryjne, niszcząc struktury komórkowe bakterii
i tym samym doprowadzając do zniszczenia drobnoustrojów,
które zwykle są przyczyną występującego
stanu zapalnego.
Obecnie w leczeniu zakażeń układu moczowego najczęściej
sięgamy po żurawinę lub furaginę. Żurawina
znana była już wiele pokoleń wstecz, natomiast furagina
jest stosunkowo nową alternatywą w leczeniu ZUM.
Zatem co wybrać?
Żurawina błotna
Żurawina jest to rodzaj byliny, obejmuje wiele gatunków,
a najbardziej znana jest żurawina błotna (Vaccinium oxycoccus).
Ta niewielka wiecznie zielona krzewinka porasta
tereny półkuli północnej. Można ją spotkać w lasach rosnących
na kwaśnych glebach oraz na torfowiskach. Osiąga
do 30 cm wysokości. Nazwa żurawina (ang. cranberry)
pochodzi od słowa żuraw (ang. crane), ponieważ kwiat
rośliny przypomina głowę żurawia.
Żurawina błotna zawiera proantocyjanidyny działające
przeciwzapalnie, pektyny, dużą dawkę witaminy C oraz
kwasy organiczne, potas, goryczki, garbniki, flawonoidy
i arbutynę. W jaki sposób żurawina leczy stany zapalne
układu moczowego? Przede wszystkim związki kwaśne
(wspomniana witamina C oraz kwasy organiczne) powodują
obniżenie pH moczu, co z kolei uniemożliwia rozwój bakterii. Druga sprawa, to dodatkowe działanie żurawiny
polegające na właściwościach antyadhezyjnych proantocyjanidyn.
Oznacza to, że bakterie nie mają możliwości
przylegania do nabłonka dróg moczowych i mechanicznie
(poprzez oddawanie moczu) zostają usunięte z organizmu (żurawina wykazuje także działanie moczopędne).
Oprócz omówionego działania związanego
z układem moczowym zalety stosowania żurawiny na
tym się nie kończą. Wywar z owoców oraz sok żurawinowy
działają wzmacniająco (orzeźwiająco), lekko ściągająco
na błonę śluzową przewodu pokarmowego, napotnie,
przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Kwasy fenolowe
działają przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie. Z tego
powodu kiedyś wykorzystywano żurawinę do kiszenia
warzyw i owoców. Owoce żurawiny korzystnie oddziałują
na układ krążenia - potas pomaga obniżać ciśnienie
krwi, z kolei flawonoidy przyczyniają się do obniżania
frakcji złego cholesterolu LDL oraz podwyższania HDL -
dobrego cholesterolu. Spożywanie żurawiny działa również
istotnie przeciwmiażdżycowo.
Stosowanie jagód żurawiny jest doskonałą metodą profilaktyki
dla osób z nawracającym ZUM - szczególnie
występującym u kobiet, cukrzyków, kobiet stosujących
antykoncepcję hormonalną, pacjentów przyjmujących
przewlekle leki z grupy niesteroidowych przeciwzapalnych
oraz osoby bezpośrednio po antybiotykoterapii, pacjentki
w ciąży oraz dzieci. Preparaty z żurawiny spożywa się
zwykle z posiłkiem. Warto dodatkowo sięgnąć po witaminę
C i wypijać bardzo duże ilości płynów (nawet do 5 l).
W przypadku silniejszych zakażeń do stosowania żurawiny
można włączyć wspomniany wcześniej lek - furaginę.
Furagina
Furagina, jak już wspomniano, jest lekiem syntetycznym
od niedawna dostępnym bez recepty. Hamuje rozwój
bakterii poprzez niszczenie ich struktur komórkowych.
Mimo działania analogicznego do antybiotyków nie obserwuje
się powstawania opornych form bakteryjnych.
Furaginę stosuje się w ostrych stanach zapalnych dolnych
dróg moczowych.
Działanie furaginy jest najbardziej efektywne w pH słabo
kwaśnym. Bakterie bytujące w drogach moczowych
zmieniają pH na zasadowe. Z tego powodu często wraz
z furaginą stosuje się witaminę C, która obniża (zakwasza)
pH moczu i poprawia działanie furaginy. Nie powinny to
być jednak dawki witaminy C w ilości 1000 mg kilka razy
dziennie, ponieważ wówczas zwiększa się toksyczność
furaginy, a nie efektywność działania. Wystarczy dawka
standardowa - 2-3 razy dziennie po 200 mg. Zamiast
witaminy C albo dodatkowo można włączyć żurawinę,
która również zawiera wspomnianą witaminę, a oprócz
tego sama działa leczniczo. Istotne jest także dawkowanie furaginy. Powinno się przyjmować 100 mg cztery razy
dziennie pierwszego dnia oraz 100 mg trzy razy dziennie
w dniach następnych. Leczenie powinno trwać 7 dni.
Mimo że objawy ustępują już po pierwszej dawce, to nie
wolno przerywać terapii, ponieważ objawy mogą powrócić.
Furaginę najlepiej przyjmować z posiłkami zawierającymi
białko. Nie należy jednak przyjmować jej zbyt często,
ponieważ może powodować uszkodzenie nerwów obwodowych
szczególnie u chorych na cukrzycę oraz cierpiących
na niedobory witamin z grupy B.
Co więc wybrać?
Odpowiadając na pytanie zawarte
w tytule: żurawina czy furagina?,
należy przede wszystkim zapytać
dla kogo i w jakiej sytuacji.
Zgodnie z dewizą, że lepiej jest
zapobiegać, niż leczyć, warto na
co dzień wybrać żurawinę. Poza
walorami zdrowotnymi jest niezwykle
smaczna i z tego powodu
powinna często gościć w naszej
kuchni. Stanowi doskonały sposób
walki z powracającym ZUM
zwłaszcza u kobiet, osób po antybiotykoterapii.
Furagina ma zastosowanie
w ostrych stanach zapalnych
i nie należy stosować jej
przewlekle. Żurawina może być natomiast uzupełnieniem
w terapii furaginą. Najważniejsze, żeby nie bagatelizować
pierwszych symptomów i działać szybko.
mgr farm. Paulina Głuchowska
|