Lipa drobnolistna
(Tilia cordata Miller),
lipa wielkolistna
(Tilia platyphyllos Scop.)
lub ich mieszaniny (Tilia x vulgaris Heyne) - kwiat
1. Nazwa
Lipa (Tilia cordata Miller, Tilia platyphyllos Scop., Tilia x
vulgaris Heyne lub ich mieszaniny)
2. Występowanie
Lipa występuje głównie w strefach umiarkowanych półkuli
północnej. W Polsce występuje głównie lipa drobnolistna,
na terenie całego kraju oraz wielkolistna głównie
na południu Polski.
3. Pokrój
Lipa drobnolistna, drzewo osiągające wysokość 25-30 m.
Liście szerokojajowate, u nasady sercowate, długości do
10 cm. Kwiaty lipy drobnolistnej promieniste, żółtawobiałe,
intensywnie pachnące, zebrane po 3-6 w wieloramienną
wierzchotkę. Szypułka kwiatostanu zrośnięta
z błoniastą lancetowata podsadką. Owoc stanowi suchy,
skórzasty orzeszek, średnicy do 8 mm. Lipa wielkolistna
dorasta do wysokości 40 m. Liście są długości do
12 cm, od spodu miękko owłosione, w kątach nerwów
kępki białych włosków. Wierzchołki złożone z 2-5 kwiatów
jasnożółtych i zwisłych. Owocem jest kulisty lub
gruszkowaty orzeszek, wielkości do 1 cm.
Łodyga fiołka trójbarwnego dorasta do wysokości 30 cm,
podnosząca się lub rozesłana. Liście ogonkowe, dolne
kształtu sercowatego, zaś górne lancetowate
o ząbkowanych brzegach,
przylistki duże, pierzasto wcinane.
Kwiaty obupłciowe, pojedyncze,
wyrastające
z kątów liści, na
długich, do
9 cm, szypułkach. Korona kwiatu znacznie dłuższa od kielicha, płatki
górne fioletowe, boczne i dolny żółte. Owoc stanowi
trójklapowa torebka z drobnymi, brunatnożółtymi
nasionami.
4. Część rośliny stosowana w celach leczniczych
Kwiat.
5. Zbiór
Zbiór surowca rozpoczyna się gdy część kwiatów jest
jeszcze w pąkach i trwa do zakończenia kwitnienia. Suszy
się w cieniu, w przewiewie lub w suszarni, w temperaturze
do 35°C.
6. Skład fitochemiczny
Surowiec zawiera flawonoidy (pochodne kwercetyny,
w tym glikozydoester - tilirozyd, pochodne kemferolu
i akacetyny), olejek eteryczny w ilości 0,05%, w skład
którego wchodzą terpeny, farnezol, geraniol i eugenol.
Zawiera związki śluzowe, triterpeny i związki mineralne.
7. Jakość
Powinna odpowiadać aktualnym wymaganiom Farmakopei
Europejskiej dla tej substancji roślinnej. W celu
prawidłowej identyfikacji substancji roślinnej, wykonuje
się badania makroskopowe i mikroskopowe oraz przeprowadza
się badanie identyfikujące, z zastosowaniem
cienkowarstwowej chromatografii cieczowej (TLC). Dawniej
zgodnie z Farmakopeą Polską VI dla tej substancji
roślinnej wymagane było oznaczanie zawartości flawonoidów
w przeliczeniu na kwercetynę.
8. Rodzaje stosowanych przetworów roślinnych
Substancja roślinna
Nie ma zastosowania.
Przetwory roślinne
Rozdrobniona substancja roślinna.
Wyciąg płynny (DER 1:1), rozpuszczalnik ekstrakcyjny
etanol 25% V/V.
Nalewka (stosunek substancji roślinnej do rozpuszczalnika
ekstrakcyjnego 1:5), rozpuszczalnik ekstrakcyjny
etanol 45% V/V.
9. Postać farmaceutyczna
Rozdrobniona substancja roślinna w postaci ziół do zaparzania,
do stosowania doustnego.
Przetwory roślinne w płynnych postaciach farmaceutycznych,
do stosowania doustnego.
10. Zastosowanie
Wskazanie 1
Tradycyjny produkt leczniczy roślinny stosowany w łagodzeniu
objawów przeziębienia.
Wskazanie 2
Tradycyjny produkt leczniczy stosowany w łagodnych
stanach napięcia nerwowego.
Produkt jest tradycyjnym produktem leczniczym roślinnym,
stosowanym w określonych wskazaniach, opartych
wyłącznie na podstawie długotrwałego stosowania.
11. Dawkowanie i droga podania
Młodzież, dorośli i osoby w wieku podeszłym
Wskazanie 1 i 2
Rozdrobniona substancja roślinna:
Dawka pojedyncza:
Herbata ziołowa: napar przygotowany z 1,5 g rozdrobnionej
substancji roślinnej zalanej 150 ml wrzącej wody,
od 2 do 4 razy dziennie
Dawka dobowa: 3-6 g
Wyciąg płynny (DER 1:1), etanol 25% V/V
Dawka pojedyncza: 2 ml, od 1 do 2 razy dziennie
Dawka dobowa: 2-4 ml
Nalewka (1:5), etanol 45%
Dawka pojedyncza: 1 ml, od 1 do 2 razy dziennie
Dawka dobowa: 1-2 ml
Dzieci pomiędzy 4 i 12 rokiem życia
Wskazanie 1
Rozdrobniona substancja roślinna:
Dawka pojedyncza:
Herbata ziołowa: napar przygotowany z 1 g rozdrobnionej
substancji roślinnej zalanej 150 ml wrzącej wody, od
2 do 4 razy dziennie
Dawka dobowa: 2-4 g
Stosowanie u dzieci poniżej 4 roku życia nie jest zalecane.
Wskazanie 2
Stosowanie u dzieci poniżej 12 roku życia nie jest zalecane.
Czas stosowania
Wskazanie 1
Terapia powinna rozpocząć się przy pierwszych objawach
przeziębienia.
Jeśli objawy utrzymują się podczas stosowania leku
dłużej niż 1 tydzień, należy skonsultować się z lekarzem
lub wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Wskazanie 2
Jeśli objawy utrzymują się podczas stosowania leku, należy
skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym
pracownikiem służby zdrowia.
Droga podania
Podanie doustne.
12. Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną.
13. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Nalewki i wyciągi płynne: w związku z obecnością
alkoholu etylowego, musi być zastosowane
właściwe oznakowanie tych postaci,
zgodnie z wytyczną w sprawie substancji pomocniczych
na etykiecie i w ulotce produktu
leczniczego.
Wskazanie 1
Stosowanie u dzieci poniżej 4 lat nie zostało
ustalone ze względu na brak odpowiednich
danych.
Jeżeli objawy się nasilą w trakcie stosowania
produktu leczniczego lub jeśli wystąpi
duszność, wysoka gorączka lub ropna plwocina,
należy skonsultować się z lekarzem lub
wykwalifikowanym pracownikiem służby
zdrowia.
Wskazanie 2
Stosowanie u dzieci poniżej 12 lat nie zostało
ustalone ze względu na brak odpowiednich
danych.
14. Interakcje z innymi produktami
leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Brak doniesień.
15. Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak danych na temat płodności.
Bezpieczeństwo stosowania w okresie ciąży
i laktacji nie zostało ustalone. Z powodu braku
wystarczających danych, stosowanie w okresie
ciąży i laktacji nie jest zalecane.
16. Wpływ na zdolność prowadzenia
pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań dotyczących
wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów
i obsługiwania maszyn.
17. Działania niepożądane
Nie są znane.
W przypadku wystąpienia działań niepożądanych,
należy zasięgnąć porady lekarza lub wykwalifikowanego
pracownika służby zdrowia.
18. Przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku
przedawkowania.
Piśmiennictwo:
Community herbal monograph on Tilia cordata Miller, Tilia platyphyllos Scop.,
Tilia x vulgaris Heyne or their mixtures, flos, EMA/HMPC/337066/2011, Committee on Herbal Medicinal
Products (HMPC). Strzelecka H., Kowalski J. [red.], Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa,
Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2000, str. 293.
|